Kształtowanie postawy twórczej uczniów jest jednym z kluczowych zadań na lekcjach języka polskiego. Realizując ten postulat, stosowaliśmy różnorodne metody, techniki i środki dydaktyczne umożliwiające rozwijanie zdolności i predyspozycji twórczych naszych uczniów. Połączenie wiedzy, wyobraźni i twórczego myślenia pozwoliło każdemu na rozwinięcie pomysłowości oraz nabycie potrzebnych wiadomości i umiejętności w atrakcyjniejszy sposób. Poniżej prezentujemy efekty niektórych projektów, w których braliśmy udział.
Uczniowie klasy 4a i 4c po omówieniu lektury „Kajko i Kokosz. Szkoła latania” wcielili się w rolę rysowników komiksowych, tworząc nową przygodę poznanych postaci. W ten sposób utrwalili wiedzę o bohaterach, cechy tego gatunku, a także sposoby wyrażania różnych treści w komiksie.
Po cyklu lekcji poświęconych przygodom Pinokia „zamknęliśmy” lekturę w pudełku. Zadaniem każdego ucznia było włożenie do pudełka (np. po butach) dziesięciu przedmiotów, które kojarzyły mu się z lekturą oraz udekorowanie pudełka z zewnątrz w taki sposób, aby nawiązać do treści lektury. Chętni uczniowie po wewnętrznej stronie wieczka mogli zamieścić także elementy świata przedstawionego. Podczas prezentacji poszczególnych pudełek zwróciliśmy uwagę na to, że niektóre przedmioty powtarzały się, ale były też takie, które zupełnie nas zaskoczyły. Podczas tych zajęć utrwaliliśmy treść lektury oraz niełatwą sztukę prezentacji.
Ucząc się, jak opisywać miejsce, wykorzystaliśmy treść lektury „Tajemniczy ogród”. Skupiliśmy się na fragmencie opisującym wygląd ogrodu, wyszukaliśmy wszystkie potrzebne informacje, a następnie w dziurkach od klucza przedstawiliśmy dwa oblicza ogrodu. W ten sposób zgromadziliśmy materiał, który wykorzystaliśmy, bez trudu redagując opis ogrodu, a także kształciliśmy kluczowe umiejętności: selekcji i hierarchizacji informacji, odbioru tekstów kultury czy też prezentowania własnych odczuć związanych z dziełem literackim.
Uczniowie klasy 5a zainspirowani lekturą książki „Opowieści z Narnii. Lew, Czarownica i stara szafa” stworzyli własne magiczne szafy. W tym celu nie tylko zaprojektowali tajemniczy mebel, ale też umieścili w nim informacje o autorze lektury, elementy świata przedstawionego, a także ciekawostki o książce. Wnętrze każdej szafy mieściło w sobie same skarby. Niezwykła fantazja uczniów i zgodność efektów pracy z treścią lektury były dla nich jedynym ograniczeniem. W ten sposób żaden szczegół dotyczący treści lektury już ich nie zaskoczy.
Po zapoznaniu się z historią Ernesta Nemeczka piątoklasiści wykonali makietę Placu Broni. Po odnalezieniu odpowiednich informacji opisujących miejsce zabaw i gier chłopców uczniowie zgromadzili potrzebne materiały i wykonali prototyp placu opisanego przez Ferenca Molnara. Podczas tego projektu rozwijali umiejętność czytania ze zrozumieniem, wyszukiwania odpowiednich informacji w tekście, a także samodzielności i niezależności w myśleniu i działaniu.
„Przygody Tomka Sawyera” zachęciły nas do utrwalenia treści lektury poprzez stworzenie pudełka lekturowego. Po zgromadzeniu przedmiotów, które kojarzą się z lekturą, należało zaprezentować swoją pracę, dbając o wypowiedź, jej rozbudowanie, unikanie powtórzeń. Dzięki temu zadaniu uczniowie nie tylko mieli szansę wykazać się kreatywnością, udowodnić, że znają treść lektury, ale przede wszystkim doskonalili wymagającą umiejętność argumentowania.
Uczniowie klasy 7d wzięli natomiast udział w projekcie „Charakterystyka na wieszaku”. Poznając zasady charakterystyki bohatera dynamicznego, wyszukali w „Opowieści wigilijnej” informacje, które w bezpośredni, ale także pośredni sposób opisywały Ebenezera Scrooge’a przed wizytą duchów i po zmianie jego postępowania. Następnie, skupiając się przede wszystkim na cechach charakteru oraz relacjach z innymi postaciami, zaprezentowali bohatera, biorąc pod uwagę jego przemianę. A posłużyły im do tego wieszaki na ubrania, niepotrzebne koszulki i kolorowe karteczki. W ten nieoczekiwany sposób poznali zasady redagowania nowej formy wypowiedzi, a także usystematyzowali wiedzę o głównym bohaterze lektury, którą już wkrótce wykorzystali podczas tworzenia opowiadania twórczego związanego z treścią lektury.
Chcąc zapamiętać treść jednej z lektur obowiązkowych, jaką jest „Świtezianka”, siódmoklasiści przedstawili losy bohaterów ballady w formie komiksu. Wykorzystali do tego nie tylko tradycyjne metody, ale także aplikacje przeznaczone do tworzenia historii obrazkowych. Przy okazji powtórzyli cechy komiksu oraz rodzaje dymków komiksowych.
Uczniowie klasy 8b, powtarzając zagadnienia do egzaminu, również korzystali z nieszablonowych metod. Przypominając sobie świat przedstawiony w powieści „Quo vadis”, wykorzystali metodę „Lektura na wieszaku”, która pozwala zebrać informacje o lekturze w nietypowej formie i umieścić je na wieszaku, który staje się pomysłowym kompendium wiedzy.
Podczas systematyzowania wiadomości dotyczących naszej narodowej epopei ósmoklasiści wykonali lapbooki, w których znalazły się najważniejsze informacje dotyczące „Pana Tadeusza”. Wykonane repetytoria miały przyczynić się do uporządkowania wiedzy o lekturze oraz zgromadzenia informacji, które można wykorzystać podczas redagowania wypracowań o charakterze twórczym bądź argumentacyjnym, aby wykazać się dobrą znajomością utworu.
Najbardziej intrygującym jednak projektem ósmoklasistów było opracowanie gry planszowej na motywach “Małego Księcia”. Dbając o szatę graficzną, reguły gry, a także pytania sprawdzające znajomość książki, uczniowie zaprojektowali planszówki, które umożliwiły im kolejną podróż z Małym Księciem, a tym samym zachęciły do dokładnego czytania lektur szkolnych, pobudzały wyobraźnię, rozwijały spostrzegawczość oraz uczyły odpowiedzialności i pracy w grupie.
Biorąc pod uwagę jedną ze złotych myśli Paula Coelha „Jest tylko jeden sposób nauki. Poprzez działanie.”, w trakcie całego roku szkolnego niejednokrotnie stwarzaliśmy naszym uczniom możliwość niestereotypowego przyswajania wiedzy, rozwiązywania problemów, rozwijania aktywności i ciekawości poznawczej oraz indywidualnych zdolności twórczych, a także odpowiedzialności za efekty swojej pracy. W ten sposób nie tylko realizowaliśmy podstawę programową, ale także kształciliśmy kompetencje kluczowe.